Cao huyết áp đang là bệnh lý tim mạch phổ biến trên toàn thế giới với tỉ lệ mắc bệnh không ngừng gia tăng. Theo thống kê của các chuyên gia tim mạch, trên toàn thế giới có khoảng 1 tỷ người bị mắc cao huyết áp, trong đó tốc độ gia tăng ở các nước đang phát triển là 11 - 15% còn ở các nước phát triển tỷ lệ này lên đến 20 -25%. Hiện nay có rất nhiều nhóm thuốc mới ra đời trong điều trị cao huyết áp, tuy nhiên có một biện pháp không thể bỏ qua đó là thay đổi lối sống. Với người bệnh cao huyết áp, các biện pháp không dùng thuốc đóng một vai trò rất quan trọng, ví dụ chỉ cần một bữa liên hoan uống nhiều bia rượu hay một lần cảm lạnh đột ngột cũng có thể khiến huyết áp tăng lên quá cao và dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm, có thể ảnh hưởng đến tính mạng. Do đó, cần có nhận thức và quyết tâm trong việc thay đổi các thói quen ăn uống và tập luyện hàng ngày để phòng ngừa và giảm thiểu tiến triển của bệnh cao huyết áp. Một số lưu ý được khuyến cáo như sau:
- Chế độ ăn hợp lý, đảm bảo đủ kali và các yếu tố vi lượng:
+ Giảm ăn mặn (<6 gam muối hay 1 thìa cafe muối mỗi ngày)
+ Tăng cường rau xanh, hoa quả tươi
+ Hạn chế thức ăn nhiều cholesterol và acid béo no.
- Tích cực giảm cân (nếu quá cân), duy trì cân nặng lí tưởng với chỉ số khối cơ thể BMI từ 18,5 đến 22,9 kg/m2.
- Cố gắng duy trì vòng bụng dưới 90cm ở nam và dưới 80cm ở nữ.
- Hạn chế uống rượu bia: số lượng ít hơn 3 cốc chuẩn/ngày (nam), ít hơn 2 cốc chuẩn/ngày (nữ) và tổng cộng ít hơn 14 cốc chuẩn/tuần (nam), ít hơn 9 cốc chuẩn/tuần (nữ) - 1 cốc chuẩn chứa 10g ethanol tương đương với 330ml bia hoặc 120ml rượu vang hoặc 30ml rượu mạnh.
- Ngừng hoàn toàn việc hút thuốc lá hoặc thuốc lào.
- Tăng cường hoạt động thể lực ở mức thích hợp: tập thể dục, đi bộ, vận động ở mức độ vừa phải, đều đặn khoảng 30-60 phút mỗi ngày.
- Tránh lo âu, căng thẳng thần kinh, chú ý thư giãn nghỉ ngơi hợp lý, tránh bị lạnh đột ngột
Có nhiều bài tập thế dục được đưa ra nhằm giúp người bệnh cải thiện được tình trạng của mình như:
- Đi bộ mỗi ngày 30, mang lại lợi ích sức khỏe rất lớn, đặc biệt là những người cao huyết áp.
- Các bài tập nhẹ nhàng như khí công dưỡng sinh, Yoga tác dụng tốt đến sức khỏe và hệ tim mạch,
- Theo nghiên cứu của các nhà khoa học, đi xe đạp 40 phút mỗi ngày có thể ngăn chặn tình trạng huyết áp cao, đột quỵ. Nếu đạp xe đạp thường xuyên hàng ngày sẽ làm giảm huyết áp, phòng ngừa các bệnh tim mạch.
Bên cạnh đó nên hạn chế các môn thể thao có cường độ nặng vì vừa tốn sức vừa tăng gánh nặng cho tim mạch như cử tạ, leo núi, bóng đá, quyền anh, tennis ... Nó có thể gây huyết áp cao bất thường hoặc giảm cung lượng cơ tim đột ngột dẫn đến đột quỵ, trụy tim mạch.
Như vậy việc tuân thủ một chế độ ăn uống tập luyện hợp lý là bước đầu tiên và quan trọng trong phòng ngừa, giảm thiểu bệnh cao huyết áp và các bệnh lý tim mạch nghiêm trọng khác.