Hiện nay tình trạng sử dụng Glucocorticoid(GC) đang khá phổ biến trong các đơn thuốc và thậm chí là trong việc mua thuốc OTC mà tình trạng kiểm soát vẫn chưa được chặt chẽ cho lắm. Chính vì vậy mà các bạn nên tự trang bị cho mình những kiến thức cần thiết để biết cách dùng GC hợp lí. 


Tác dụng phụ phổ biến và được lưu tâm nhiều nhất của GC là trên xương. Vậy thì GC ảnh hưởng như thế nào và những khuyến cáo trong điều trị

Liều dùng(Do) : Xảy ra tác dụng phụ trên xương với mọi mức liều (từ 2.5mg/ngày). Liều càng cao thì tỉ lệ gãy xương càng cao

Thời gian (T) : Xuất hiện khá muộn tầm khoảng 3-6 tháng sau khi bắt đầu điều trị

Nhạy cảm (S): GC nhạy cảm với người cao tuổi, phụ nữ, Người Mĩ gốc Phi, với các thuốc DMARD, người có tiền sử loãng xương(T-score< -2.5)

Nghiên cứu:  Trên Use of oral corticosteroid and risk of fractures của j. Bone Miner Res :
Nghiên cứu tiến hành trên 2 nhóm bệnh nhân tại các phòng khám ở Anh, với độ tuổi trung bình 57

• Nhóm điều trị 244235 Bn dùng GC đường uống
• Nhóm chứng: 244235 BN không dùng GC 

Cả 2 nhóm đều khớp với nhau về giới tình, tuổi, nơi điều trị
Thời gian theo dõi trung bình của nhóm điều trị và nhòm chứng lần lượt là 1,3 và 2,7 năm

 Kết quả của nghiên cứu cho thấy :

• Nguy cơ gãy xương ở người dùng GC cao hơn nhóm không dùng từ 9-160%

• Nguy cơ gãy xương ở nhóm dùng GC cao hơn nhóm không dùng GC ở tất cả các mức liều sử dụng

Khuyến cáo đánh giá nguy cơ gãy xương trong 10 năm bằng công cụ FRAX(WHO)

• Có mối liên quan về liều giữa việc dùng glucocorticoid trong thời gian lớn hơn 3 tháng và nguy cơ gãy xương. Liều tương đương liều Prednisolon 2.5-7.5 mg/ngày.
• Thường xuyên sử dụng ngắt quãng glucocorticoid cũng làm tăng nguy cơ gãy xương. Do sự biến thiên về chế độ liều nên nguy cơ này không được định lượng
• Glucocorticoid liều cao dạng khí dung cũng có thể là yếu tố nguy cơ của gãy xương 
• Thay thế Glucocorticoid hợp lí ở những bệnh nhân suy giảm chức năng tuyến thượng thận không làm tăng nguy cơ gãy xương

Cách khắc phục nguy cơ gãy xương do Glucocorticoid 

• Vận động, dinh dưỡng hợp lí bằng cách tập thể dục, ăn uống bổ sung protein và bổ sung Canxi hợp lí
• Bổ sung Vitamin D theo RDA là 1-1,5g calci/ ngày và 400UI vitamin D/ngày
• Sử dụng Biphosphonat (Biệt dược là Alendronat; Risedronat) trong phòng và điều trị mất xương do GC
• Bổ sung Hormon

• Cân nhắc sử dụng sinh dục tùy từng đối tượng phù hợp
• Calcitonin: Cục quản lí dược Việt Nam hiện tạm ngừng cấp số đăng kí lần đầu và đăng kí lại đối với thuốc chứa Calcitonin dạng xịt mũi để điều trị loãng xương

Bài liên quan: Nguyên tắc sử dụng của Glucocorticoid